आधार कार्डचा गैरवापर रोखण्यासाठी भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) ने कठोर पावले उचलली आहेत. मृत व्यक्तींचे आधार कार्ड ब्लॉक करण्याच्या मोहिमेत UIDAI ने आतापर्यंत १.१७ कोटी आधार क्रमांक निष्क्रिय केले आहेत. आधार कार्ड डेटाबेस स्वच्छ आणि अचूक ठेवण्यासाठी ही कारवाई सुरू आहे. या लेखात आपण UIDAI च्या या उपक्रमाबद्दल आणि त्यामागील कारणांबद्दल सविस्तर माहिती घेऊ. माहिती व्यवस्थित समजून घेण्यासाठी हा लेख शेवटपर्यंत वाचा.
UIDAI ची आधार कार्ड निष्क्रिय प्रक्रिया काय आहे?
UIDAI ने मृत व्यक्तींचे आधार कार्ड निष्क्रिय करण्यासाठी एक विशेष मोहीम सुरू केली आहे. यामुळे आधार डेटाबेसची विश्वासार्हता वाढेल आणि फसवणुकीला आळा बसणार आहे. मृत्यू नोंदणीच्या आधारे UIDAI ने २४ राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधून १.५५ कोटी मृत्यू रेकॉर्ड गोळा केले आहेत. यापैकी १.१७ कोटी आधार कार्ड निष्क्रिय झाले आहेत. ही प्रक्रिया नागरी नोंदणी प्रणाली (Civil Registration System – CRS) आणि राज्य सरकारांच्या सहकार्याने पार पडत आहे. याशिवाय, ज्या राज्यांमध्ये CRS उपलब्ध नाही, तिथेही UIDAI ने ६.७ लाख मृत्यू नोंदी मिळवल्या असून त्यावर प्रक्रिया सुरू आहे. UIDAI ची ही कामगिरी खरंच कौतुकास्पद आहे. यामुळे आधार कार्ड चे डेटाबेसची विश्वासार्हता वाढण्यास मदत होईल.
मृत्यू नोंदणी आणि आधार कार्ड ब्लॉक
UIDAI ने माय आधार पोर्टलवर एक सुविधा सुरू केली आहे. जिथे कुटुंबातील सदस्य मृत व्यक्तीच्या आधार कार्डची माहिती अपलोड करू शकतात. यासाठी मृत्यू प्रमाणपत्र आणि आधार क्रमांक द्यावा लागतो. UIDAI च्या म्हणण्यानुसार, आधार कार्ड ब्लॉक करण्यापूर्वी मृत्यूच्या नोंदींची कसून पडताळणी केली जाते. यामुळे चुकीच्या व्यक्तींचे आधार कार्ड निष्क्रिय होण्याचा धोका टळतो. ही प्रक्रिया पूर्णपणे पारदर्शी असून, आधार डेटाबेसची अचूकता टिकवण्यासाठी महत्त्वाची आहे.
एकदा का त्या व्यक्तीच्या मृत्यूची नोंदणी झाली की लगेच आधार कार्ड हे ब्लॉक केले जाते. त्यानंतर त्या आधार कार्डचा नंबर दुसऱ्या कोणाला दिला जात नाही.
UIDAI च्या कारवाईचे प्रमुख मुद्दे
- मृत्यू नोंदणी: २४ राज्यांमधून १.५५ कोटी मृत्यू रेकॉर्ड गोळा झाले.
- आधार निष्क्रिय: १.१७ को pissed आधार कार्ड ब्लॉक.
- पायलट प्रोजेक्ट: १०० वर्षांवरील व्यक्तींची माहिती पडताळणीसाठी राज्य सरकारांना पाठवली.
- माय आधार पोर्टल: मृत्यू नोंदणी सादर करण्यासाठी सुविधा.
- पारदर्शक प्रक्रिया: मृत्यू रेकॉर्डची पडताळणी करूनच आधार कार्ड निष्क्रिय.
आधार कार्ड निष्क्रियतेची आकडेवारी
विवरण | संख्या |
---|---|
मृत्यू रेकॉर्ड गोळा | १.५५ कोटी |
आधार कार्ड निष्क्रिय | १.१७ कोटी |
बिगर-CRS मृत्यू नोंदी | ६.७ लाख |
पडताळणी प्रक्रिया सुरू | २४ राज्ये/केंद्रशासित |
राज्य सरकारांचे मोठ्या प्रमाणात सहकार्य
UIDAI ने आधार कार्ड निष्क्रिय प्रक्रियेत राज्य सरकारांची मदत घेतली आहे. विशेषतः १०० वर्षांवरील व्यक्तींची माहिती पडताळण्यासाठी पायलट प्रोजेक्ट सुरू आहे. यामुळे आधार कार्ड धारक हयात आहे की नाही, हे स्पष्ट होते. ही प्रक्रिया आधार डेटाबेसमधील चुका कमी करण्यासाठी आणि फसवणुकीला आळा घालण्यासाठी उपयुक्त ठरत आहे. UIDAI ने नागरिकांना आवाहन केले आहे की, मृत्यू नोंदणी त्वरित माय आधार पोर्टलवर अपलोड करावी, जेणेकरून आधार कार्डचा गैरवापर टाळता येईल. नागरिकांनीही मदत केल्यास सरकारचा मोठा फायदा यामध्ये होणार आहे. व त्यांच्या आधार कार्डचा गैरवापर ही थांबणार आहे.
नागरिकांचे काय कर्तव्य असायला हवे?
UIDAI च्या या मोहिमेत नागरिकांची भूमिका महत्त्वाची आहे. कुटुंबातील सदस्याच्या मृत्यूनंतर त्यांचे आधार कार्ड निष्क्रिय करण्यासाठी माय आधार पोर्टलवर माहिती द्यावी लागते. यासाठी आधार क्रमांक, मृत्यू प्रमाणपत्र आणि इतर तपशील अपलोड करावे लागतात. ही प्रक्रिया सोपी असून, आधार कार्डचा गैरवापर रोखण्यासाठी प्रत्येक नागरिकाने सहभागी व्हावे, असे आवाहन UIDAI ने केले आहे. यामुळे आधार डेटाबेस अधिक सुरक्षित आणि विश्वासार्ह होईल. आधार कार्डच्या सुरक्षिततेसाठी UIDAI ची ही मोहीम महत्त्वाची आहे, आणि नागरिकांनी यात सहभागी होऊन आपली जबाबदारी पार पाडावी.
आधार कार्डच्या सुरक्षिततेसाठी UIDAI ची ही मोहीम महत्त्वाची आहे, आणि नागरिकांनी यात सहभागी होऊन आपली जबाबदारी पार पाडावी. धन्यवाद..